तुमचा वैयक्तिक डेटा खरोखर सुरक्षित आहे का? पुन्हा विचार करा.

आजच्या डिजिटल युगात तुमचा वैयक्तिक डेटा म्हणजे तुमची ओळख आहे — आणि त्यावरचा ताबा गमावल्यास तुम्हाला आर्थिक नुकसान, प्रतिष्ठेचा बट्टा आणि मानसिक तणाव यांचा सामना करावा लागू शकतो. पण तुमची वैयक्तिक माहिती खरोखरच सुरक्षित आहे का?

चला पाहूया तुमचा डेटा किती असुरक्षित आहे — आणि तुम्ही स्वतःला कसे सुरक्षित ठेवू शकता.

🚨 सायबर गुन्हेगार सर्वत्र आहेत

सायबर गुन्हेगार म्हणजे फक्त बेसमेंटमध्ये बसून काम करणारे हॅकर्स नाहीत. ते अत्यंत संघटित, हुशार आणि नेहमी तुमच्या डेटाच्या शोधात असतात. आधार, पॅन किंवा मोबाईल नंबर एकदा चुकीच्या हातात गेला की फसवणुकीचे संभाव्य शिकार तुम्हीच.

💳 त्यांना तुमचा डेटा का हवा असतो?

तुमचा वैयक्तिक डेटा म्हणजे आर्थिक फसवणुकीसाठी पासपोर्ट. चोरलेली माहिती वापरून ते कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड काढू शकतात, बँक खाते उघडू शकतात, किंवा ओळख चोरून ऑनलाइन फसवणूक करू शकतात. तुमचा मोबाईल नंबर असो वा पत्ता — ही सगळी माहिती म्हणजे डिजिटल खजिना आहे.

🏦 तुम्ही दिलेल्या डॉक्युमेंट्सचं नंतर काय होते?

बँकेत खाते उघडताना, कर्जासाठी अर्ज करताना किंवा एखाद्या संस्थेत प्रवेश घेताना तुम्ही आधार, पॅन, उत्पन्न पुरावा यांचे झेरॉक्स देता.

पण खरी भीती यानंतर सुरू होते — हे कागद कुठे जातात?

हे तुम्हाला धोक्याची जाणीव करून देत नसेल, तर गंभीरतेने विचार करा.

🏫 डेटाबाबत निष्काळजीपणा खूप सामान्य आहे

अशी अनेक उदाहरणे आहेत जिथे संस्थांकडून डेटाची निष्काळजीपणे हाताळणी होते. काही संस्था विद्यार्थ्यांचा वा ग्राहकांचा डेटा मार्केटिंग एजन्सींना /कोचिंग क्लासेसला देतात विकतात,बँक सुद्धा तुमचा डेटा त्याच्या सहकंपनींना लोन , इन्शुरन्स , क्रेडिट कार्ड आणि अश्या बऱ्याच गोष्टीसाठी शेअर करतात आणि तेही तुमच्या परवानगी शिवाय. काही जुने डॉक्युमेंट्स खुल्या ठिकाणी त्याची योग्यरीत्या विल्हेवाट न लावता फेकून देतात .

💻 आर्थिक संस्थांमध्ये डेटा चोरी

बँका वा फायनान्शियल अ‍ॅप्स सुरक्षित असतीलच असे समजू नका. पूर्वी अनेक बँकांचा डेटा लीक झाला आहे — क्रेडिट कार्ड क्रमांक, फोन नंबर, ईमेल आयडी, व्यवहार इतिहास. हे सर्व डेटा डार्क वेबवर विक्रीसाठी ठेवले जातात. बरेच लोकांना हे फक्त तेव्हाच माहिती होत जेव्हा त्यांच्या खात्यातून अनोळखी व्यवहार होतात किंवा कर्ज घेतल्याचे समजते.

📱 तुमचा मोबाईल फोन असुरक्षित असू शकतो

खूप लोक न समजता अ‍ॅप्सना अनावश्यक परवानग्या देतात — कॉन्टॅक्ट्स, कॅमेरा, लोकेशन, मेसेजेस. हे अ‍ॅप्स ही माहिती चोरून पाठवू शकतात.

लोक म्हणतात: “हे तर फक्त गेम अ‍ॅप आहे” किंवा “खरेदीसाठी आहे” — पण त्यातच खरा धोका आहे .

🧾 तुम्ही कधी CIBIL वर असाल, हे कळतही नाही

बरेच लोक त्यांच्या नावावर कर्ज आहे हे CIBIL स्कोअर रिपोर्ट पाहताना समजते — जे त्यांनी घेतलेलेच नसते. फसवणूक करणारे चोरी केलेल्या माहितीवर कर्ज घेतात. आश्चर्य वाटून नका जर एखादे कर्ज तुमच्या नावावर असेल आणि तुम्हाला त्याची कल्पनाही नसेल. CIBIL स्कोअर रिपोर्ट नियमित तपासणे आवश्यक आहे.

📸 सोशल मीडियावरची माहिती तुमच्याच विरोधात वापरली जाऊ शकते

प्रत्येक पोस्ट, स्टोरी तुमची वैयक्तिक माहिती उघड करते — तुमचा वाढदिवस (पासवर्ड हिंट), पत्ता, फिरायचे प्लान्स, कुटुंबातील सदस्यांची नावे, कामाचे ठिकाण व वेळ. गुन्हेगार ही माहिती वापरून तुमचा प्रोफाइल तयार करतात — त्यामुळे फसवणे सोपे होते.